Güneş Enerji Santrallerinde inverter seçimi çok önemlidir. Santralin kalbidir. Yanlış seçim ve üstüne yanlış uygulama sizi zarara uğratacaktır. Bu yüzden seçim yapmadan önce mutlaka üzerinde çalışılmalıdır.
Aşağıdaki bilgiler size inverter seçimleriniz yardımcı olabilir.
INVERTERLER ANA HATLARI İLE 3 ÇEŞİT DİYEBİLİRİZ;
- Merkezi Inverter
- String Inverter
- Micro Inverter
Optimizer ise inverter değildir. Invertere destek olan, panellerin enerji üretimini optimize eden yardımcı elemandır.
INVERTER'ler Doğrusal Akımı Alternatif Akıma çevirirken panel giriş tarafında yani DC tarafında MPPT dediğimiz cihaz bileşenlerine sahiptir.
MPPT'ler PV modüllerin enerji üretiminde, verimliliğinde etkin rol oynar.
Her bir MPPT girişindeki panellerin string serileri eşit koşullara sahip olmalıdır.
yani;
- aynı yöne bakan paneller olmalı
- aynı açı ile monte edilmeli
- aynı iklim koşullarına sahip olmalı
- aynı oranda gölge alıyor olmalı
Eğer bu koşullar eşit değilse paralel devrenin içindeki sıkıntılı string diğer stringleri de negatif etkileyecektir.
Bu yüzden MPPT Sayısı Çok önemlidir.
Mesela her bir stringe 1 MPPT düşse çok güzel olur.
Olabildiğince fazla MPPTli Inverterler demek daha heterojen yapıya sahip yüzeylerde ve koşullarda rahat bir projelendirme imkanı sunacaktır.
Arazide GES kuruyorsanız 3-4 MPPT rahatlıkla yetecektir,
Gölgesiz ve 2 yönlü bir çatıda yine aynı şekilde 2 ve üzeri MPPT işinizi görür.
Ancak Heterojen yapıya sahip çatılarda çoklu MPPT tercihimiz olmalıdır.
MERKEZİ INVERTER AVANTAJI;
Tek bir noktada köşk içinde kombine yapıya sahiptir.
Arıza olasılığı düşük olmakla birlikte en ekonomik çözümdür.
DEZAVANTAJI;
Çok az MPPTye sahip ollup çatılarda kullanımı zordur. Tercih edilmezler.
Tek bir noktada toplanmış olması arıza olduğunda bütünsel etkiye yol açabilir korkusu yaşatır.
Yedeğini elde tutmak ekonomik değildir. Bu sebeple yedeksiz çalışılır. Bu durum ise büyük risktir.
STRING INVERTER AVANTAJI;
- Bu cihazlar en ekonomik çatı çözümleri getirir.
- İşletmesi kolaydır. İşletim esnekliği çok geniştir.
- Yedek cihazlar rahatlıkla elde tutulabilir.
- Piyasadaki bütün string inverter markaları bir biri ile uyumlu çalışır.
- Heryerde bulabilirsiniz.
AFCI (Arc Fault Circuit Interrupter, DC Ark Arızası Devre Kesici) özelliği olan cihazlar tercih edilirse DC kablolardaki ARK arızalarında sistem kendisini kapatır ve bu sayede özellikle konektörlerde gördüğümüz ark yangın tehlikelerini önleyebilriiz.
PID (Potential Induced Degration) Recovery özelliği ise panellerdeki PID kayıplarını azaltarak panellerin yıllık performans kayıplarını azaltabilir.
Solar paneller yüksek gerİlim altında çalışırken hücrelerindeki elektronların çerçeve üzerinden kaçak vermesi durumu söz konusudur. Bu kaçan elktronları geri kazanmak için panellere ters gerilim uygulanma yöntemleri vardır.
Bilim adamlarının çalışmaları sonucu keşfedilen bu kaybı minimize etmek santrallerin belli oranda verimliliklerini diri tutacaktır.
DEZAVANTAJI;
Yüksek yangın riskine sahip, tehlikeli çatılarda uzun uzun DC kabloların geçmesi ark durumlarında tehlike saçabilir.
Bu kablolar için ilave önlemler alınmalıdır.
Montaj firmalarının gerçek EPC firması olmasına önem verilmelidir. Elektrik eğitimi olmayan kişiler çatıya çıkarılmamalıdır.
Mikro (Micro) Inverter
Her bir panelin üretimini ayrı ayrı yönetebilen, panellerden elde edilen doğrusal akımı daha panelin altında iken alternatif akıma çevirebilen, çatıda hiç DC kablo kullanılmayan bir sistemdir.
Küçük boyutlarda ve kompak yapıda olan bu cihazlar 12 yıl ve üzeri GARANTİLERE SAHİPTİR.
Garanti koşulları yıldırım gibi doğal afetleri kapsamamaktadır. Aşağıdaki şekilde bağlantı şeklini görebilrisiniz.
Buradaki tüm paneller bağımsız çalıştığı için bu cihaz sayesinde şu avantajları yakalarsınız;
- Her bir paneli istediğiniz yönde ve koşulda ayrı ayrı mote edebilirsiniz.
- Panellerin kapasiteleri, tipleri ve yaşları bir birinden bağımsız olabilir.
- Çatıda yüksek voltaj ve yüksek akım olmaz. Yangın ve kısa devre zamanlarında anında sistem kendini kapatır.
- Her bir paneli ayrı ayrı izleyebilirsiniz. Böylece sorunlu-arızalı panelleri tespit etme şansı yakalarsınız.
HOYMILES MIKRO INVERTER TANITIMI için bu linki taklayabilirsiniz. Mikro inverterler hakkında genel bilgiler edinmek için videoyu seyretmenizi tavsiye ederiz.
KEREM ÇİLLİ MIKRO INVERTER TANITIMI blog sayfasından da bazı bilgiler edinebilirsiniz.
Dezavantajı;
- Maliyeti en yüksek sistemdir.
OPTIMIZER;
Panellerin her birisi için ayrı ayrı gerilim optimizasyonu yaparak enerji üretimini destekleyen cihazlardır.
Avantajları;
Kısmi Gölgelenmeden dolayı oluşan kayıpları azaltır. (Gölge etksini sadece panelde bırakır, stringin kalanına etki etmesini engeller)
Yangın güvenliği yüksektir. Kısa devre durumlarında anında sistem kendisini kapatır ve çok düşük bir gerilimde kalır. Bu sayede yangın durumlarına DC kablolarda neredeyse sıfır volt gerilimle sistem beklemeye alınır.
Missmatch kayıplarını azaltır. Yanı panel uyumsuzluk kayıplarını sıfıra çeker.
Piyasada değişik markalar ile satılmaktadır.
Burada dikkat edilmesi gereken konular;
- Bazı marka optimizörler sadece kendi invertörü ile uyumlu çalışmaktadır. Bu durum işletme sıkıntısı yaratabilir.
- Her bir marka inverter ile uyumlu optimizörler işletme için daha uygun olabilir.
- Her bir cihazın kendi içinde %2 civarı kayıpları olabileceği unutulmamalıdır. Sistemin tamamında kazanç kayıp oranı iyi hesaplanmalıdır.
- Gölge kayıplarını azaltması demek gölgede panellerin üretim yapacağı anlamına gelmez. Sadece panelin bağlı bulunduğu string toplam gerilim seviyesi dengelenir.
- Optimizer gerilimi regule eder. Panel bazlı verimliliği değiştiremez. String bazlı verimliliği etkiler.
- Toplam kayıp ve kazançlarına bakılmalıdır.
Avantajı; Güvenlik, Dezavantajı; Biraz maliyetli çözümler diyebiliriz.
